Malign (kötü huylu) kemik tümörleri insan vücudundaki tüm kanserlerin küçük bir kısmını oluşturmaktadır. Metastatik (başka bir bölgedeki kötü huylu tümörden yayılan) kemik tümörleri, primer malign kemik tümörlerine oranla çok daha sık görülmektedir. Malign kemik tümörlerinde en önemli klinik belirti, özellikle istirahatte ortaya çıkan veya geceleri şiddetlenen ağrıdır. Şişlik ve eklem hareketlerinde azalma ise ilerleyen dönemlerde gözlenmektedir ve en önemli klinik bulgulardandır. Malign kemik tümörü şüphesi olan olgulara yaklaşımda uygun evrelendirme ve iyi planlanmış bir biyopsi hayati önem taşır.
Osteosarkom
Üçüncü en sık görülen kötü huylu kemik tümörüdür. En sık 20-30 yaşlar arası ve erkeklerde daha çok görülür. En sık diz çevresi (femur distali, tibia proksimali) sonra da kolun omuza yakın kısmında (humerus proksimalinde) görülür. %80 uzun kemiklerde görülür. En sık başvuru nedeni ağrıdır, şişlik genelde ikinci sırada ve ağrıdan 1-3 ay sonra ortaya çıkar. Hareket kısıtlılığı ve tümöre bağlı kırık daha nadir görülür. Tanısı röntgenografi, MR ve bilgisayarlı tomografi ile konulur. Vücudun başka yerine yayılmamış ekstremite yerleşimli osteosarkomlarda 5 yıllık sağkalım %70-80 civarındadır. Tedavide genellikle ameliyat öncesi kemoterapi sonrasında ameliyat ve ameliyat sonrası kemoterapi şeklinde yapılır. Radyoterapi tedavide pek kullanılmaz.
Kondrosarkom
30-60 yaş arası görülür. En sık bulgusu ağrı ve şişliktir. Tanısı röntgenografi, MR ve bilgisayarlı tomografi ile konulur. Bu tümör kemoterapi ve radyoterapiye dirençlidir. Esas tedavi cerrahidir.
Ewing Sarkom
5-25 yaş arası nadir görülen kötü huylu kemik tümörüdür. En sık bulgusu ağrı ve şişliktir. Tanısı röntgenografi, MR ve bilgisayarlı tomografi ile konulur. Başka yere yayılım oldun hastalarda uzun dönem sağkalım %10 civarındadır. Tedavide genellikle ameliyat öncesi kemoterapi sonrasında ameliyat ve ameliyat sonrası kemoterapi şeklinde yapılır. Radyoterapiye çok duyarlıdır.
Myeloma
Vakaların hemen hepsi 40 yaş üstündedir ve ortalama 50-60 yaşlar arası görülür. Ağrı en sık başlangıç şeklidir. Başlangıçta aktivite ile artıp istirahatle geçen ağrı olur. Sonraları ağrı artar, süresi uzar ve normal ağrı kesicilerle geçmez. Özellikle omurgada olmak üzere tümöre bağlı kırıklar sık görülür. Tanısı röntgenografi, MR ve bilgisayarlı tomografi ile konulur. Temel tedavisi kemoterapi ile yapılır. Tümörün bölgesel kontrolü, ağrı ve tümöre bağlı kırığı engellemek için radyoterapi sık olarak kullanılır. Cerrahi tedavi nadiren gerekir. Tümöre bağlı kırıklarda ve omurga tutulumuna bağlı bacaklardaki felçlik durumunda cerrahi tedavi uygulanır.
Kas İskelet Sistemi Metastatik Tümörleri
Tüm kötü huylu iskelet lezyonlarının %70-80’i vücudun başka bir yerindeki tümörlerden yayılımla olur. Kemik, akciğer ve karaciğerden sonra en sık metastaz olan bölgedir. Meme, prostat, akciğer, böbrek ve tiroit kanserleri, iskelet metastazlarının %80’ini oluşturur. Kemik metastazı nedeniyle biyopsi yapılmasına rağmen %3-4 olguda primer tümör bulunamaz. Metastazlar sıklıkla 40-70 yaş arası görülürken, tiroit kanserlerinde 20-30 yaş, akciğer ve böbrek kanserlerinde 30-40 yaşta görülebilirler. Özelikle kemik iliğinin yoğun olduğu bölgelerde metastazlar fazladır. El ve ayaklara metastaz nadirdir ve sıklıkla akciğerlerden metastazı görülür. Metastazlarda temel şikayet ağrıdır. Ani başlayan, istirahatle geçmeyen ve hızla artan ağrı oluşumu tipiktir. Uyandıran gece ağrıları olabilir. Radyoterapi kemik metastazlarında öncelikli tedavi yöntemidir.
Malign Yumuşak Doku Tümörleri
Radyasyona maruz kalma yumuşak doku tümörünün görülme olasılığını artırır. Yumuşak doku tümörlerinin %50’si uyluk ve pelviste bulunur. En sık malign fibröz histiositom sırasıyla, liposarkom, leimyosarkom, fibrosarkom, rabdomyosarkom, nöroblastom, sinovial sarkom, anjiosarkom, kaposi sarkomu görülür. Yumuşak doku kötü huylu tümörlerinde ilk bulgu ağrısız hızlı büyüyen şişliktir.
Malign Fibröz Histiositoma (Mfh)
En sık görülen yumuşak doku tümörüdür. 20-80 yaş aralığında daha sık olmak üzere büyük çoğunluğu 40 yaş üzeri görülür. Tanısı MR ile konulur. Cerrahi tedavi yapıldıktan sonra radyoterapi uygulanır. Kemoterapi tartışmalıdır.
Liposarkom
Sıklıkla 40-60 yaşlarda görülür. Sıklıkla derin dokulara yerleşir, yüzeyel olarak nadir görülür. Cerrahi tedavi genellikle yeterlidir. Bazı tiplerinde cerraki tedaviye ek olarak kemoterapi ve radyoterapi uygulanır.
Leimyosarkom
Nadir görülen bir tümördür ve sıklıkla orta yaşlarda görülür. Cerrahi tedavi ve sonrasında kemoterapi uygulanır. Radyoterapiye dirençlidir.
Fibrosarkom
Sıklıkla 30-55 yaşlarda görülür. Tedvisi cerrahi olarak çıkarmaktır.
Rabdomyosarkom
20 yaş altı en sık görülen kötü huylu yumuşak doku tümörüdür. Cerrahi tedavi ve sonrasında kemoterapi ve radyoterapi uygulanır.
Sinovial Sarkom
15-40 yaş arası görülür. Cerrahi tedavi sonrası nüks sık görülür.